تاثیر مشاجره و دعوای والدین بر فرزندان - مجله آزمون اول

برخی از والدین زمانی که به مشاجره با یکدیگر می پردازند به تنها چیزی که فکر می نمایند اثبات حرفشان بوده و آنچه که از آن غفلت می نمایند حضور فرزندانی است که شاهد دعوای آنان می باشند و از این فضای ناامن ایجاد شده بسیار آسیب خواهند دید. در این مقاله به آنالیز تاثیر مشاجره والدین بر فرزند پرداخته ایم.

مشاجره والدین و آسیب روانی فرزندان

وقایع دردناک بچه ها را در برابر استرس بسیار آسیب پذیر می نماید و سلامتی روان شان را به خطر می اندازد. تحقیقات اخیر نشان داده است که مشاجرات میان والدین به ویژه اختلافات لاینحل، حتی در صورت جدایی آنها از یکدیگر، در درازمدت در سلامت روانی و خوشبختی بچه ها اثر می گذارد.

براساس تحقیقات، بچه های که در معرض منازعات شدید، مداوم و طولانی مدت والدین خود قرار می گیرند، می توانند به افرادی تهاجمی، متخاصم و خشن بدل شوند. در مواقعی نیز تاثیر مشاجره والدین بر فرزند به صورت کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی بروز می نماید که در برخی از بچه ها می تواند حتی تبدیل به روحیه خودکشی گردد. علاوه بر این، عملکرد تحصیلی کودک در نتیجه مشاجرات والدین آسیب می بیند که همین امر بر پرورش مهارت های عاطفی و اجتماعی وی نیز اثر می گذارد.

دانشمندان معتقدند که بچه ها در همه سنین تحت تاثیر نزاع های میان والدین قرار می گیرند و روابط میان والدین یکی از قویترین تاثیرات را در بهداشت روانی طولانی مدت، خوشبختی و شانس زندگی بچه ها در آینده دارد. از سوی دیگر اگر فرزندان شاهد وقایع ناراحت نماینده و به خصوص دعوای پدر و مادرشان باشند در طول زمان خوش بینی خود را در خصوص دنیا و توانایی های خود را برای به دست آوردن هماهنگی و عشق از دست می دهند.

واکنش احساسی و رفتاری بچه ها به مشاجره والدین

تحقیقات نشان داده چیزهایی که والدین تجربه می نمایند، بچه ها هم تجربه خواهند کرد. از اینرو، اگر والدین عصبانی و ناراحت باشند، این احساسات به سایر اعضای خانواده نیز سرایت خواهد نمود. فرزندان بخصوص در سنین پایین به امنیت روانی احتیاج دارند و وظیفه تامین این احتیاج بر دوش والدین است. کودک به محض بلند شدن صدای پدر و مادر احساس نگرانی و ناامنی می نماید. والدین، نقطه امن و یگانه پناهگاه فرزندان هستند، بنابراین هنگام مشاجره، فرزندان نمی دانند به چه کسی پناه ببرند.

اگر دعوا و مشاجره بخشی از زندگی عادی پدر و مادر باشد، بچه ها همواره منتظر بروز بحث و درگیری بین آنها خواهند بود. علاوه بر این رفتارهای حفاظت از خود بچه ها، برای جلوگیری از بروز این درگیری ها آنان را خسته می نماید. این مسئله آنها را در موقعیتی بسیار سخت قرار می دهد و مجبورشان می نماید که نقش یک آدم عظیم را بازی نمایند، درحالیکه نه از نظر فیزیکی و نه شناختی به آن اندازه نرسیده اند. همچنین والدینی که زندگی باثباتی ندارند، زیاد مشاجره می نمایند و قانون مشخصی برای تعاملاتشان ندارند در کنترل فرزندان نیز ناتوان خواهند بود. از آنجا که بچه ها والدینشان را الگوی خود می دانند و به آنها تکیه می نمایند، دیدن آنها در حال دعوا و مشاجره برایشان ناراحت نماینده و آسیب زا خواهد بود.

تاثیر مشاجره والدین بر فرزند خردسال

همه پدر و مادرها در حضور فرزند کوچکشان از هم عصبانی می شوند اما اگر شما بتوانید خود را طوری مدیریت کنید که تا زمان تنها شدن، فضا را آرام و منطقی نگه دارید فرزند خود را از برخورد با پیچیدگی های رابطه تان که هنوز توانایی درکشان را ندارد، حفظ نموده اید. بچه ها خردسال نمی توانند درک نمایند که ممکن است پدر و مادر با هم دعوا نمایند اما هنوز یکدیگر را دوست داشته باشند. آنان نمی توانند درک نمایند که مادر و پدرشان هنگام مشاجره هنوز می توانند کودکشان را نیز دوست داشته باشند و به شدت متزلزل خواهد شد.

با این حال اگر نتوانستید خود را کنترل کنید و دعوا کردید سریع دعوا را متوقف نموده و با گفتن این جمله به کودکتان حس اطمینان بدهید: متاسفم می دانم برایت سخت بود که جر و بحث کردیم ما زمانی که بحث می کنیم باز هم همدیگر را دوست داریم و هر دو تو را همواره دوست خواهیم داشت.

تاثیر مشاجره والدین بر فرزند در طولانی مدت

الگوهای رفتاری ناسازگار در بچه ها زمانی شکل می گیرد که می خواهند خود را با دعواها و مشاجرات پدر و مادر وفق دهند. بچه ها ممکن است حساس و مضطرب شوند. این خصوصیات رفتاری می تواند تاثیر بسیار هنگفتی بر اعتماد به نفس، تصویر نفس و عزت نفس آنها داشته باشد. وقتی الگوهای احساسی منفی از زمان کودکی در آنها شکل گیرد، اصلاح و تغییر آنها بسیار سخت شده و در زندگی آینده آنها خطرساز خواهد شد. اگر بچه ها بطور مداوم شاهد این دعواها باشند، به ویژه در محیط خانه، این رفتارها را تقلید نموده و در بازی با دوستانشان و در موقعیت های دیگر همانها را اجرا می نمایند. بنابراین، روابط میان والدین نه تنها در نسل بچه ها امروز بلکه در والدین فردا نیز تاثیرگذار است.

برای کاهش تاثیر مشاجره والدین بر فرزند چه باید کرد؟

• والدین باید در خلوت مشکلاتشان را حل نمایند. حتی مشاجرات کوچک والدین هم به کودک آسیب می رساند. علائم و نشانه های پدیدار شدن دعوا و مشاجره را تشخیص دهید و آنرا به زمانی که بچه ها حضور نداشته باشند معوق کنید و بهتر است این مشاجرات در محلی به غیر از خانه انجام گردد.
• بهتر است بچه ها بیاموزند عظیمسالان هم درست مانند خودشان که ممکن است با همسالانشان دعوا نمایند، گاهی مشاجره می نمایند، اما این مشاجره به معنای جدا شدن پدر و مادر نیست. باید به فرزند شرح داد که ممکن است ما با صدای بلند صحبت کنیم، اما یکدیگر را دوست داریم.
• اجازه بدهید فرزندتان درمورد مشاجره سوال کند. بچه ها ممکن است درمورد رابطه پدر و مادرشان دچار ترس و نگرانی شوند چون درواقع بحث و مشاجره شما را خوب نمی فهمند. از اینرو، باید به آنها فرصت دهید این نگرانی ها را به حداقل برسانند.
• با نشان دادن علاقه خود به همسرتان جلوی چشم بچه ها، مشاجراتتان را با محبتتان متوازن کنید.
• مهارت کنترل خشم و عصبانیت و راهکارهای پیشگیری از دعواهای زن و شوهری را بیاموزید.
• با مراجعه به مشاور خانواده، طریقه رفتار با همسرتان را اصلاح کنید.
• گاهی تاثیر مشاجره والدین بر فرزند از تاثیرات طلاق طولانی تر و عمیق تر است در این رابطه مقاله زیر را مطالعه کنید:

تحمل زندگی مشترک به خاطر فرزندان، درست یا غلط؟

گروه روانشناسی خبرنگاران

مجله سی نوا: مجله سی نوا | آخرین اخبار جهان و ایران