زلالی آب از شوری دریا - مجله آزمون اول

استفاده از گاز کلر به عنوان ماده گندزدا و از بین برنده میکروارگانیسم ها یکی از شناخته شده ترین روش های گندزدایی در سال های اخیر به شمار می رود. اما استفاده از گاز کلر و تزریق کلر به آب همیشه با خطراتی مانند انفجار، مسمومیت در اثر استفاده از میزان غیرمجاز و ... همراه است.

همین موضوع موجب شد تا محققان به دنبال توسعه روش نوینی برای گندزدایی ایمن و بدون خطر برای انسان و سایر موجودات زنده منابع آبی باشند.

روش الکتروکلرینیشن ، فناوری جدیدی در حوزه گندزدایی از آب است که طی آن از آب شور ماده گندزدای هیپوکلریت سدیم یا همان آب ژاول فراوری می گردد.

روشی که امروز با توان علمی پژوهشگران ایرانی به صورت انحصاری در غرب خاورمیانه بومی سازی شده و نه تنها در داخل کشور در حال بهره برداری است بلکه به یکی از عظیم ترین مزارع پرورش ماهی و میگو در امارات متحده عربی صادر شده است.

دکتر مهدی شفیعی، مدیرعامل شرکت دانش بنیان آیندهه پردازان ظهور شریف در گفت و گو با جام جم از چالش های توسعه این فناوری در کشور و صادرات آن به بازارهای خارجی می گوید.

شرکت دانش بنیان آیندهه پردازان ظهور شریف با استفاده از دانش و تخصص فناوران داخلی سال هاست در زمینه بومی سازی سامانه های گندزدایی الکتروکلریناتور آب شور در کشور مشغول فعالیت است و در حال حاضر به عنوان تنها شرکت ایرانی در جمع ده فراورینماینده مطرح الکتروکلریناتور آب دریا قرار گرفته است.

دکتر مهدی شفیعی، مدیرعامل این مجموعه دانش بنیان در خصوص این روش فناورانه به جام جم می گوید: در الکتروکلرینیشن، به جای تزریق گاز کلر به ذخایر آبی، با استفاده از روش الکترولیز یا همان تجزیه نمک های آب شور، به صورت طبیعی محلول آب ژاول یا همان هیپوکلریت سدیم در آب ایجاد می گردد و عمل گندزدایی را انجام می دهد. روش تزریق گاز کلر مانند بمبی شیمیایی می تواند خطرناک باشد، با این وجود هنوز در بخش های مختلفی از کشور در حال استفاده است.

وی در ادامه می افزاید: برای بومی سازی این روش با سطح فناوری پیشرفته، رآکتور مورد احتیاج و کاتالیست هایی که برای انجام واکنش های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند توسط مهندسان مجموعه آیندهه پردازان شریف به صورت کامل طراحی و فراوری شده است. این کاتالیست ها با پوشش نانوذرات فلزات گران بها بهره وری فرآیند را افزایش می دهند.

افزایش بهره وری با بهبود شاخص های اصلی

به گفته دکتر شفیعی بومی سازی فناوری الکتروکلرینیشن به دست متخصصان داخلی منجر به بهبود مزیت های رقابتی این فناوری نسبت به دستگاه های فراوریی کشورهای دیگر شده است.

وی در این رابطه تصریح می نماید: رآکتورهای الکتروکلریناتور آب شور دو شاخصه کلیدی دارند که تفاوت عملکرد میان دستگاه های مختلف بر اساس این دو شاخصه معین می گردد؛ اول، عمر سلول هایی است که در این دستگاه عمل الکترولیز آب را انجام می دهند. دوم، میزان واکنش پذیری یا کاتالیستی بودن دستگاه است. در طراحی نمونه ایرانی این دستگاه که توسط متخصصان شرکت ما اجرا شده است، افزایش هر دو شاخصه به صورت هم زمان مدنظر بوده است. یعنی دستگاه فراوریی ما نه تنها نسبت به نمونه های مشابه جهانی عمر بالاتری برای انجام واکنش های الکترولیزی را دارد، بلکه توان واکنش پذیری بالاتری در آن لحاظ شده است. نمونه های مشابه خارجی معمولا در یکی از این دو شاخصه حرفی برای گفتن دارند و می توانیم بگوییم تنها شرکتی هستیم که توانسته ایم هر دوی این شاخصه ها را در محصول خود در سطح بالا طراحی کنیم.

دستگاهی با کاربری های گسترده

مدیرعامل شرکت آیندهه پردازان شریف در خصوص کاربری های این محصول به جام جم می گوید: الکتروکلرینیشن برای مصارف مختلفی از جمله تصفیه آب شرب، مجموعه های ورزشی، مصارف صنعتی به ویژه صنعت نفت، گاز، پتروشیمی، پرورش آبزیان و... کاربرد دارد. بر اساس شاخص های استاندارد آب برای هر یک از این مصارف، تغییراتی در ویژگی های واکنش پذیری دستگاه اعمال می گردد و میزان متفاوتی از آب ژاول فراوری می گردد. همچنین عمق کارگذاری دستگاه برای مصارف مختلف متفاوت خواهد بود.

به گفته مدیرعامل آیندهه پردازان شریف، خریدار این محصول می تواند در طی استفاده در صورت احتیاج کاربری دستگاه و به طبع آن ویژگی های واکنش پذیری دستگاه را تغییر دهد. همچنین هر محصول تا پنج سال مشمول ضمانت شرکت است و خریدار تا 15 سال امکان بهره مندی از خدمات پس از فروش را خواهد داشت. این محصول دانش بنیان تا به امروز پیروز به اخذ گواهینامه های استاندارد، نانومقیاس، آب فای کشور، انستیتو پاستور، انستیتو رازی، وزارت نفت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ایزوهای مرتبط شده است اما به دلیل تحریم های وضع شده علیه کشور پیروز به اخذ گواهینامه های معتبر بین المللی نشده است.

دکتر شفیعی در این رابطه بیان می نماید: برنامه هایی برای سرمایه گذاری مشترک با شرکتی خارجی برای عبور از این محدودیت را داریم تا با استفاده از این همکاری بتوانیم برای اخذ گواهینامه های بین المللی این محصول اقدام کنیم.

وی در خصوص اثرگذاری نبود گواهینامه های بین المللی بر امکان صادرات این محصول به سایر کشورها به جام جم می گوید: از آنجا که ما در کارنامه کاری خود سابقه همکاری با سازمان ها و نهادهای عظیم داخلی را داریم، به دلیل نداشتن گواهینامه های بین المللی تا به حال مانعی برای مذاکره با مشتریان خارجی نداشته ایم.

ورود پیروز به بازارهای بین المللی

مجموعه آیندهه پردازان شریف در هفته گذشته پیروز به عقد قرارداد با یک شرکت پرورش آبزیان در امارات متحده عربی شده است که بر اساس آن این محصول دانش بنیان قرار است برای گندزدایی آب دریا متناسب با احتیاج آبزیان پرورشی این مزرعه عظیم پرورش آبزیان استفاده گردد.

دکتر شفیعی در خصوص سایر پیروزیت های این مجموعه در عرصه صادرات محصول و بازارهای بین المللی شرح می دهد: در حال حاضر علاوه بر قراردادی که با امارات منعقد نموده ایم در مراحل نهایی مذاکره با چین قرار دادیم . همچنین در حال مذاکره با شرکت های بعضی دیگر از کشورهای منطقه از جمله قطر، عمان و کویت نیز هستیم.

به گفته مدیرعامل این مجموعه در صورتی که شرایط لازم برای حضور در بازارهای خارجی برای محصولات این مجموعه هموار باشد، در افق بلندمدت چهار تا پنج سال امکان ارزآوری قابل توجهی تا سقف سالانه 40 تا 50 میلیون دلار برای کشور وجود دارد. در حال حاضر با عقد قرارداد میان این مجموعه دانش بنیان و مزرعه پرورش آبزیان امارات متحده عربی، حدود یک درصد از این چشم انداز محقق شده است.

وی در پاسخ به پرسش جام جم در خصوص چگونگی پیروزیت مجموعه آیندهه پردازان ظهور شریف در بازارهای بین المللی با وجود تحریم ها و محدودیت های تبادلات اقتصادی بین المللی می گوید: شاخصه های رقابتی محصول یعنی عمر بالا و میزان واکنش پذیری ارتقا یافته، در کنار قیمت رقابتی متناسب با ویژگی های به کار رفته در دستگاه موجب شده با وجود شرایط دشوارتر خرید از ایران مشتریان خارجی تمایل به همکاری با مجموعه ما را داشته باشند.

وی در خصوص نحوه شبکه سازی و برقراری ارتباطات بین المللی برای ورود به بازارهای خارجی می افزاید: معاونت علمی و به ویژه ستاد نانو در این مورد یاری بسیار خوبی به ما کردند؛ شناسایی بازارهای متناسب با محصول و ارائه تسهیلات برای شرکت در نمایشگاه های خارجی از جمله این همکاری ها بود. علاوه بر این انتقال تجربیات ستاد نانو و شبکه تبادل فناوری به شدت به ما یاری کرد تا اشتباهات کمتری داشته باشیم و آزموده تر در این جهت گام برداریم. از سوی دیگر شبکه ارتباطی ایجاد شده از سوی معاونت علمی در کشورهای منطقه و چین در تسهیل فرایند ورود ما به بازارهای بین المللی نقش پررنگی داشت.

در جهت بومی سازی فناوری های راهبردی مورد احتیاج صنایع

دکتر شفیعی با اشاره کوشش های این مجموعه در جهت توسعه بازارهای خارجی تصریح می نماید: یکی از اهداف مهمی که برای فعالیت های آینده شرکت دنبال می کنیم، توسعه بازار بین المللی محصولات مان در سایر کشورهاست.

وی در خصوص سایر اقدامات آینده این مجموعه شرح می دهد: فناوری جدیدی را برای ساخت واحدهای فراورینماینده مستقیم کلر و سود پرک از آب شور در بخش تحقیق و توسعه شرکت، بومی سازی نموده ایم. فناوری کلر آلکالی کاربرد گسترده ای در صنایع پتروشیمی، غذایی، رنگ سازی، کاغذسازی و... دارد. این فناوری در حال حاضر در کشور در حال بهره برداری است و یکی از فناوری های راهبردی صنعتی به شمار می رود، اما تا به امروز دستگاه های مورد احتیاج این روش کاملا به صورت وارداتی در کشور تأمین می شدند. ما این فناوری را به صورت کامل در کشور بومی سازی نموده ایم و به زودی آماده ارائه این دستگاه به صنایع مختلف کشور هستیم.

مدیرعامل شرکت دانش بنیان آیندهه پردازان ظهور شریف در ادامه می افزاید: فناوری دیگری که مرحله تحقیق و توسعه را با پیروزیت طی نموده و به زودی وارد مراحل بازاریابی و فروش خواهد شد، فناوری الکترواکسیداسیون است که با فراوری رادیکال آزاد اُ اچ (°OH) برای تصفیه فاضلاب استفاده می گردد. این فناوری برای تصفیه پساب هایی که میزان آلودگی های شیمیایی حاصل از مواد آلی مانند متانول در آنها بالاست و با روش های معمول قابل گندزدایی نیست، کارایی بالایی دارد. رادیکال های آزاد فراوری شده در این روش با حمله به ذرات عظیم آلودگی آنها را به ذرات کوچک تری تبدیل می نمایند تا در ادامه مراحل تصفیه آنها ساده تر انجام گردد.

آماده جلوگیری از خروج 25 میلیون دلار از کشوریم!

در بسیاری از موارد، فناوران کشور معتقدند که در فرآیند بومی سازی فناوری های روز جهان در داخل کشور، بیش از این که با چالش های فنی و تکنیکی روبه رو باشند، برای اثبات رجحان یا برابری شان با نمونه های خارجی موجود، به مجموعه های دولتی و خصوصی با مسائل زیادی روبه رو هستند.

شرکت دانش بنیان آیندهه پردازان ظهور شریف نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با این که پیروز به فراوری محصولی با فناوری پیشرفته و همگام با شرکت های برتر جهان شده اند، هنوز هم با واردات این فناوری روبه رو هستند.

دکتر شفیعی شرح می دهد: با این که این فناوری به صورت کامل در کشور بومی سازی شده، کیفیت بالا و قیمت قابل قبولی نسبت به نمونه های خارجی دارد و حتی در شرایط کنونی که شرکت های خارجی خدمات پس از فروش قابل قبولی به کشور ما ارائه نمی نمایند، خدمات پس از فروش بسیار گسترده تری را به خریدار ارائه می نماید، همچنان واردات نمونه های خارجی آن به کشور ادامه دارد.

وی علاقه به خرید از خارج و نبود قوانین دقیق گمرکی یا اجرای نامناسب آنها را از دلایل اصلی این معضل می داند و می افزاید: در حال حاضر حتی اگر قوانین مانع از واردات محصول مشابه گردد افراد با استفاده از تغییر نام محصول فرآیند گمرک را دور می زنند و همان محصول را تحت عنوان دیگری وارد کشور می نمایند. این در حالی است که با ظرفیت های فراوریی در آیندهه پردازان شریف امکان جلوگیری از خروج سالانه 20 تا 25 میلیون دلار ارز از کشور وجود دارد. اما در حال حاضر سهم ما از بازار داخلی فقط در حدود 50 درصد آن است.

عسل اخویان طهرانی - دانش / روزنامه خبرنگاران

مجله سی نوا: مجله سی نوا | آخرین اخبار جهان و ایران